Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak, Garapen Teknologikorako eta Berrikuntzarako Zentroarekin (CDTI) lankidetzan, gizartearentzat eta ekonomiarentzat lehentasunezko erronka duen 40 proiektuetako bat bezala hautatu du, eta 3,8 milioi eurorekin finantzatuko dute
Proiektua honako hauek osatutako partzuergo publiko-pribatu batean egingo da datozen 4 urteetan: VIVEbiotech, Integra Therapeutics eta OneChain Immunotherapeutics, UPF, IBMB-CSIC eta CIEMAT
VIVEbiotech-eko, Integra Therapeutics– eko, OneChain Immunotherapeutics-eko, Pompeu Fabra Unibertsitateko (UPF) Medikuntza eta Bizi Zientziak Saileko, Bartzelonako Biologia Molekularreko Institutuko (IBMB-CSIC) eta Energia, Ingurumen eta Teknologia Ikerketen Zentroko (CIEMAT) ikertzaileak elkartu egin dira adimen artifizialarekin diseinatzeko eta terapia aurreratuetan aplikatuko diren belaunaldi berriko partikula biralak sortzeko. Partikula horiek immunoterapietan erabil litezke, hala nola CAR-T bidezko tratamenduan, hainbat minbizi eta gaixotasun arraro tratatzeko, pirubato kinasaren urritasunagatiko anemian adibidez.
Proiektua Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak, eta Teknologia eta Berrikuntza Garapenerako Zentroak (CDTI) aukeratu dute, osasunean izan dezakeen eragina baloratu ondoren. 2024tik 2027ra bitartean egingo da, eta 3,8 milioi euroko finantzazioa jasoko du TransMisiones programaren barruan.
“Pozik gaude Espainiako enpresekin eta ikerketa-zentroekin osatutako aliantza honen berri emateaz, balio-kate osoan ezagutza eta esperientzia handia baitute gaixotasun arraroen tratamendurako eta onkologiarako terapia aurreratuak ikertzen, garatzen eta fabrikatzen”, adierazi du Gurutz Linazasoro doktoreak, VIVEbiotech-eko CEOak. VIVEbiotech, egoitza Donostian duena, bektore lentibiralen garapenean eta fabrikazioan espezializatutako enpresa da.
Avencia Sánchez-Mejías Doktoreak, Bartzelonan idazketa genetikoko tresnak garatzen dituen Integra Therapeutics konpainiako CEO-a eta sortzaileetako bat denak, adimen artifiziala terapia zelularrean aliatu gisa sartzeak ahalmen handia duela dio: “ChatGTPrekin testuak prozesatzeko erabiltzen diren adimen artifizialeko algoritmoak, adibidez, biologian ere aplika daitezke. Sortuko dugun tresna horri esker, DNAren sekuentzia berriak eta lehen egingarriak ez ziren proteinen funtzio berriak diseinatu ahal izango ditugu, eta gaixotasun espezifiko baterako produktu terapeutiko unibertsala azkarrago lortu”.
Terapia zelularra teknika garrantzitsua da gaixotasun konplexuak edo pronostiko txarrekoak tratatzeko. Tradizionalki, terapia zelularra pazienteengandik ateratako zeluletan egin izan da, eta, laborategian aldatu ondoren, gaixoari berreman izan zaizkio zelula hauek.
“Proposatzen dugun aurrerapenarekin, CAR-T terapia zuzenean egin ahal izango da gaixoetan bertan, bektore biral berri horiek emanez. Horrek abantaila handiak dakartza ex vivo egiten diren terapiekin alderatuta denbora eta kostua aurrezten baitira, bai eta gaixoentzako erosotasuna areagotzen baita, gaixo hauek ez dutelarik aferesirik edo bere zelulen erauzketarik jasan beharrik izango”, azaldu du Víctor Manuel Díaz doktoreak, OneChain Immunotherapeutics-eko Zuzendari Zientifikoak. OneChain Immunotherapeutics gaixotasun onkologikoetarako CAR-T terapiak garatzen dituen Josep Carreras Institutuko spin-off bat da.
“Bilakaera gidatuko teknikekin adimen artifiziala aplikatuz, birus-partikula berriak identifikatzeko, zuzentzeko eta gaixoaren organismoaren zelula zehatzetara eramateko prozesuaren eraginkortasuna eta zehaztasuna optimizatuko ditugu, tratatu behar diren zeluletan soilik jardun dezaten” zehaztu du Marc Güell doktoreak, UPFko Biologia Sintetiko Translazionaleko Laborategia zuzentzen duenak.
Bestalde, IBMB-CSIC-eko Noelia Ferruz doktorearen Proteinak Diseinatzeko Adimen Artifizialaren taldeak, neurrira egindako propietateak dituzten proteinak sortzeko hizkuntza- ereduen inplementazioan jarriko du arreta. “Eredu horiek hobera egingo dute partzuergoko gainerako kideek lortutako emaitzekin, eta gero eta eraginkortasun handiagoa izango dute” esan du Ferruzek.
Terapia genikoko eta gene-edizioko tresnen garraioa ahalbidetzea da, seguruenik, erronkarik garrantzitsuena eraldatu beharreko zelula zelula ama hematopoietikoa denean. “Zelula ama hematopoietikoak genetikoki aldatzeko bektore eraginkorrak sortzeari esker, gaur egun sendabide eraginkorrik gabeko gaixotasun arraro askori aurre egin ahal izango diegu; gaixotasun hauek suntsitzaileak dira gaixo afektatuentzat eta haien familia- eta gizarte- ingurune osoarentzat” esan du José-Carlos Segovia doktoreak, CIEMATeko Teknologia Zelularraren Dibisioko buruak.
Proiektu honen helburua minbiziak tratatzeko eta zelula ama hematopoietikoak editatzeko erabiltzen diren immunoterapiak seguruago eta eraginkorrago egitea da, honek gaixotasun arraroak, hala nola, herentziazko anemiak tratatzea ahalbidetuko duelarik. Etorkizunean, teknika hau gaixotasun autoimmuneak tratatzeko eta zahartzeari aurre egiteko ere erabil liteke.
Gobernuaren TransMisiones programa
Transmisiones programa lankidetza publiko-pribatuaren eredu berri bat da, Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak sustatua, I+G+Bak gizartean duen eragina hobetzeko eta ikerketa lehentasunezko erronketara bideratzeko.
Programa berriak ikerketa-zentroen eta enpresen arteko zubiak eraikitzen ditu, eta I+Gko agentzia finantzatzaileen (CDTI, AEI eta ISCIII) deialdien arteko koordinazio handiagoa bultzatzen du. TransMisionesen 2023ko deialdian 40 proiektu onartu dira, eta hauek 186,5 milioi euroko aurrekontua dute.
VIVEbiotech-i buruz
VIVEbiotech bektore lentibiraletan guztiz espezializatuta dagoen GMP CDMO bat da, eta esperientzia du bai ex vivo bai in vivo administratuko diren bektore lentibiralen fabrikazian oso hasieratik eskala komertzialeraino. VIVEbiotech-ek plug-and-play fabrikazio-plataforma malgua du, eta, horri esker, bektore lentibiral produktiboak, errentagarriak eta araudiarekin bat datozenak eskaintzen ditu, EMA eta FDAren arauen arabera fabrikatuak. VIVEbiotech-ek bere bezeroentzat neurrira egiten du lan beti, eta gaur egun nazioarteko 45 kolaboratzailerekin ari da lanean. Kolaboratzaile horiek era askotako pipeline-ak garatzen ari dira, gaixotasun arraroetatik minbiziraino. Informazio gehiago: vivebiotech.com
Integra Therapeutics-i buruz
Integra Therapeutics terapia aurreratuen segurtasuna eta eraginkortasuna hobetzeko azken belaunaldiko idazketa genetikoko tresnak sortzen dituen konpainia bioteknologikoa da. Integra 2020an sortu zen Pompeu Fabra Unibertsitateko (UPF) spin-off gisa, eta Bartzelonako Ikerketa Biomedikoaren Parkean (PRBB) du egoitza. Nazioarteko inbertitzaileen (AdBio Partners, Columbus Venture Partners, Invivo Capital eta Takeda Ventures), eta osasunaren eta biomedikuntzaren sektoreko erakundeen laguntza du. Informazio gehiago: integra-tx.com
OneChain Immunotherapeutics-i buruz
OneChain Immunotherapeutics 2020ko ekainean sortu zuten Leuzemiaren aurkako Ikerketarako Josep Carreras Institutuak, ICREA-k eta Pablo Menéndez doktoreak. Gaur egun, bazkide talde baten laguntza du: Leuzemiaren aurkako Ikerketarako Josep Carreras Fundazioarena, arrisku-kapitaleko Invivo Partners, Nara Capital eta Clave Capital erakundeena, eta Garapen Teknologikorako eta Berrikuntzarako Zentroarena (CDTI). Bartzelonako Parc Científic-en du egoitza konpainiak, eta neoplasia gaiztoetarako immunoterapian oinarritutako tratamenduak garatzea du ardatz. Informazio gehiago: onechaintx.com
UPF-ri buruz
Medikuntza eta Bizi Zientzien Departamentua (MELIS) Pompeu Fabra Unibertsitateko ikerketa intentsiboko sail bat da, eta bi María de Maeztu sari ematen zaizkio (2014 eta 2018). Bartzelonako ikerketa biomedikoko instalazio garrantzitsuenetako batzuk dituen Bartzelonako Ikerketa Biomedikoaren Parkean (PRBB) dago. 40 ikerketa-taldetan lan egiten duten 250 ikertzailerekin baino gehiagorekin, MELISek ikerketa biologikoko gai ugari lantzen ditu eta produktibitate-metrika sendoak ditu. Lehentasunezko 35 patente-eskaera ere aurkeztu zituen, 25 balorizazio-diru-laguntza jaso zituen, 4 spin-off sortu zituen eta dibulgazio-jarduera ugari antolatu zituen. Emaitza hauek gizartean duen proiekzioa eta mundu osoan duen ikuspen zientifikoa handitzea baimentzen die MELIS-i. Informazio gehiago: upf.edu
IBMB-CSIC-i buruz
Bartzelonako Biologia Molekularreko Institutua (IBMB) Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenarena (CSIC) da eta Bartzelonako Parc Científic-en (PCB) dago. IBMB ezagutzaren sorkuntzarekin konprometituta dago, bizi-zientzien abangoardiarekin, maila guztietako bizi-arkitekturari buruzko ulermena emateko, molekulatik organismoraino integratuz, eta lortutako ezagutza gizartearen erronka biomedikoetara eta bioteknologikoetara transferitzeko. Informazio gehiago: ibmb.csic.es
CIEMAT-i buruz
CIEMAT (Energia, Ingurumen eta Teknologia Ikerketen Zentroa) Ikerketarako Idazkaritza Nagusiaren bidez Zientzia eta Berrikuntza Ministerioari atxikitako Ikerketa Erakunde Publikoa da, eta energiari eta ingurumenari buruzko ikerketan, eta bi hauekin erlazionatutako eremu teknologikoetan ardaztuta dago. Zazpi hamarkada baino gehiagoko historia duen CIEMAT-ek Espainiaren garapen jasangarriari laguntzea du helburu, ezagutza zientifikoa eta teknologikoa sortuz eta aplikatuz. Informazio gehiago: ciemat.es
